Podpis nr 162 na stronie nr: 372 w tomie nr: 11

Marian Danysz

ur. 1909 w miejscowości: Paryż



zm. 1983 w miejscowości: Warszawa

  • Osoba znana jako: odkrywca m.in. radioizotopu fluoru, współtwórca pierwszego modelu hiperjądra wraz z Jerzym Pniewskim
  • Kim był/a w 1926 roku: uczeń Liceum im. Stefana Batorego w Warszawie
  • Stopień/Funkcja/Tytuł: profesor fizyki
Podpis :
Rozwiń
Zwiń

Biografia

 Prof. Marian Danysz (Paryż 1909 – Warszawa 1983) matura 1928

Wybitny polski fizyk i eksperymentator, odkrywca m.in. radioizotopu fluoru oraz współtwórca pierwszego hiperjądra.

Marian Danysz urodził się w Paryżu w 1909 roku jako syn i wnuk dwóch wybitnych naukowców.

Jego dziadek, prof. Jan Danysz (1860-1928)  był renomowanym lekarzem pracującym w Institut Pasteur de Paris. Specjalizował się w dziedzinie mikrobiologii, głównie w badaniu nowotworów, współpracował także w przeprowadzaniu eksperymentów chemicznych wraz z małżeństwem Marii i Piotra Curie. Do emigracji do Francji został zmuszony, gdy w czasach  liceum wdał się w ostry spór polityczny z niemieckim nauczycielem, przez co groziło mu aresztowanie.

Dziadek Mariana Danysza nigdy nie zdał świadectwa dojrzałości, ponieważ musiał przerwać naukę w trakcie roku szkolnego. Po przybyciu do Francji, aby dostać się na uniwersytet, posłużył się świadectwem maturalnym swojego starszego brata. Sprawę tę ujawnił dopiero pod koniec swojego życia.

Oprócz pracy naukowej, dziadek Mariana był aktywnym działaczem niepodległościowym na emigracji i pełnił funkcję nieoficjalnego Ambasadora Polski we Francji.

Ojciec Mariana, dr Jan Kazimierz (1884-1914), wybrał drogę fizyka. Karierę naukową rozpoczął jako asystent, a następnie współpracownik małżeństwa Curie. W 1913 roku stworzył pierwszy na świecie spektrometr beta, będący wynikiem jego wieloletniej pracy nad różnymi rodzajami promieniowania.

W 1912 roku, ojciec Mariana zdecydował się powrócić z żoną i trzyletnim synem do Warszawy, gdzie z polecenia Marii Skłodowskiej-Curie objął stanowisko zastępcy dyrektora Warszawskiej Pracowni Radiologicznej.

Wraz w wybuchem I wojny światowej, jako obywatel francuski, ojciec Mariana został powołany na front, gdzie zginął kilka miesięcy później w wieku niespełna 30 lat.

Osierocony Marian pozostał z matką w Polsce, gdzie zamieszkał na stałe. Jako nastolatek, uczęszczał do Gimnazjum im. Stefana Batorego w Warszawie, gdzie zdał maturę w roku 1928. Jego wychowawcą był prof. Gustaw Wuttke, nauczyciel geografii w szkole i wykładowca UW .

Następnie Marian studiował na Wydziale Elektrycznym Politechniki Warszawskiej, by później dzięki stypendium naukowemu udać się do Wielkiej Brytanii do pracy w laboratorium Cecila Franka Powella.

Podczas swojego późniejszego życia, Marian Danysz wykładał na wielu uczelniach warszawskich. Równocześnie prowadził różnorodne prace badawcze: odkrył między innymi radioizotop fluoru oraz był współtwórcą pierwszego modelu hiperjądra wraz z Jerzym Pniewskim (1952), co przyniosło mu światową sławę i uznanie. Kilka lat później uczestniczył w odkryciu podwójnego hiperjądra, za co został nagrodzony mianem „profesora nadzwyczajnego” i doktorem „honoris causa” Uniwersytetu Warszawskiego.

Aż do śmierci w 1983 roku, Marian Danysz udzielał się w życiu intelektualnym stolicy. Za swoje nadzwyczajne dokonania, został uhonorowany Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski.

Jego grób znajduje się na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie.

To, kim był Marian Danysz, w dużej mierze ukształtowało środowisko, w którym przebywał. Zarówno jego ojciec, jak i dziadek byli inspiracją do wyboru późniejszego zawodu. Dzięki nim, w Marianie zakorzeniła się także świadomość polskości i duma narodowa, którą fizyk niejednokrotnie uzewnętrzniał.

Ważnym etapem w jego życiu były niewątpliwie lata licealne, kiedy w niepodległej już Polsce mógł kształcić się wszechstronnie w duchu patriotyzmu i poszanowaniu innych narodów. Te właśnie wartości budowała Szkoła im. Stefana Batorego, gdzie wybitny fizyk spędził lata swojej młodości.

Bibliografia:

- Stefan Kwiatkowski, Michał Wiland  „Materiały biograficzne wychowanków Liceum i Gimnazjum im. Stefana Batorego w Warszawie 1918-1944”

- https://pl.wikipedia.org/wiki/Marian_Danysz

- zdjęcie portretowe Mariana Danysza: https://www.fuw.edu.pl/sylwetki-fizykow/articles/marian-danysz.html

- zdjęcie Szkoły: https://pl.wikipedia.org/wiki/Gimnazjum_i_Liceum_im._Stefana_Batorego_w_Warszawie

 

  • Nazwa szczegółowa instytucji: Państwowe Gimnazjum im. Stefana Batorego w Warszawie
  • Rodzaj instytucji: państwowe gimnazjum
  • Szkoła: państwowe gimnazjum
  • Kierownik: Rudzki Zdzisław
  • Opiekun:
  • Inspektor:
  • Kraj w 1926 r.: Polska
  • Kraj w 2017 r.: Polska
  • Województwo w 1926 r.: miasto st. Warszawa
  • Województwo w 2017 r.: mazowieckie
  • Powiat w 1926 r.: Warszawa miasto
  • Powiat w 2017 r.: Warszawa
  • Miejscowość w 1926 r.: Warszawa
  • Miejscowość w 2017 r.: Warszawa
Rozwiń
Zwiń
Podpisy na stronie: Michał Albrecht , Tadeusz Adamczyk , Stanisław Arnold , Stanisław Biernacki , Jerzy Bataszew , Jan Bogusławski , Zbigniew Bronowski , Ferdynand Boruszczak , M. Brudnicki , Adam Brzeziński , S. Bucholc , Adam Budny , Bolesław Bujalski , Andrzej Bujurak , Jan Busiakiewicz , Zbigniew Chełmiński , Mieczysław Chojna , S. Choromański , J. Czernecki , Z. Czerwiński , Andrzej Dąbrowski , Leszek Teodozy Dąbrowski , Zygmunt Dąbrowski , Stanisław Domański , Bolesław Dębiński , W. Domaradzki , Zdzisław Domoradzki , J. Drewnowski , Olgierd Dzierżyński , Marjan Eile , Tadeusz Eisenman , R. Fidrych , Z. Frank , T. Gabryś , P. Gąssowski , Tadeusz Glazer , S. Gładysz , M. Szajewski , Grawicz , G. Grocholski , Adam Grodecki , T. Grzelski , T. Grudziński , Guzek , Zbigniew Grzybowski , J. Handelsman , M. Hanke , Jan Heurich , Jan Herman , R. Hodbod , Janusz Iwaszkiewicz , S. Jabłoński , J. Jakimowicz , Wiesław Janowicz , Jan Jarecki , S. Jarociński , Andrzej Jeziorański , S. Józefowicz , K. Karwowski , A. Keller , Jan Kierglewicz , Jerzy Kiedrzyński , Feliks Knoll , Stanisław Kolendo , R. Kołodziejski , Paweł Kon , Jan Kostecki , Jacek Kopczyński , Koszond , Kowalski , Janusz Kozakiewicz , J. Kozinski , Zbigniew Krasnodębski , Stanisław Krupnicki , Stanisław Kruszewski , Bronisław Krzeczkowski , J. Kuliński , Stanisław Kunstetter , Jan Kwiatkowski , Przemysław Kwiatkowski , Ryszard Kwiatkowski , S. Kwiatkowski , J. Legat , Mieczysław Lachowski , Wojciech Lilienstern , Aleksander Ligaszewski , Stanisław Lisiecki , Tadeusz Łańcucki , J. Łazowski , Witold Łopatto , Mieczysław Maciejewski , J. Maciuszko , Z. Madejski , Eugeniusz Makowiecki , S. Malam , Jerzy Makowski , Kazimierz Małczyński , Władysław Manduk , R. Matuszewski , Jerzy Mieczyński , Tadeusz Mieczyński , A. Miszewski , Dariusz Miselhora , A. Mostowski , J. Miszewski , Zygmunt Nagórski , Witold Neyman , Jerzy Nofer , S. Oleśniewicz , Mieczysław Olszewski , Eugeniusz Olszewski , Zbigniew Osiński , W. Ostachowski , Jan Ostaszewski , W. Ostaszewski , Witold Ostaszewski , Mirosław Ostromęcki , Bohdan Ostrowski , Witold Ostrowski , S. Oszczapowicz , Witold Poklewski-Koziełł , C. Pawłowski , A. Pejkowicz , K. Penkala , Władysław Persiak , J. Pietkiewicz , A. Pietraszkiewicz , T. Piński , F. Piotrowski , Mieczysław Radwański , Władysław Pożaryski , T. Przyłubski , A. Pruszyński , J. Prianowski , St. Przywała , Wiesław Ptaszycki , Tadeusz Robak , Bogusław Rosiński , Zbigniew Rogaczewski , A. Rottengrulen , Jerzy Ruffer , J. Rymanowski , Zygmunt Sawejko , Stanisław Seroczyński , Jarosław Skarzyński , Czesław Skibniewski , Olgierd Staniszkis , Zbigniew Smólski , S. Sobolewski , St. Sosnowski , St. Sosiński , M. Epstein , Witold Staniszkis , J. Starzyński , T. Steinhardt , Bogusław Słobódzki , Styś , S. Szczeciński , J. Szerszyński , R. Szewczyk , L. Szosarski , Stanisław Szwankowski , A. Szymanowski , Zbigniew Tochterman , R. Tachtermann , J. Tarczyński , E. Tarkowski , Bronisław Tomczyński , Z. Tomczyński , Jan Gralewski , A. Tretiak , Jerzy Twardowski , B. Vieweger , Zygmunt Wąsiewski , Wojciech Wąsikowski , S. Werner , Andrzej Weisbrod , Witold Werner , Stefan Weychert , Zygmunt Widelec , W. Wierzbicki , Wacław Wiktonowski , M. Wiland , Zbigniew Will , J. Wiśniewski , Jan Wiland , Mieczysław Wojciechowski , Eugeniusz Woyczynski  , S. Wóycicki , Stanisław Wóycicki , Gustaw Wuttke , S. Wysocki , M. Wyczałkowski , Marjan Zaleski , S. Zalewski , Władysław Zawadzki , J. Załuska , W. Zawadzki , Jan Zelicho , Antoni Zieliński , L. Zieliński , A. Zywult , Leszek Feliński , Zdzisław Rudzki , Marcin Szkopkowski , Witold Lutosławski , M. Szymanowski , J. Lymieczowski , Nieczytelny podpis , Kamiński , Nieczytelny podpis , L. Masikowski , Nieczytelny podpis , S. Flagowicz , Jan Kaczynis , Ludwik Newlecki , Nieczytelny podpis , Jerzy Neumann , Nieczytelny podpis , Witold Tomczyński , Nieczytelny podpis , Nieczytelny podpis , Nieczytelny podpis , Nieczytelny podpis
Rozwiń
Zwiń
Słowa kluczowe tomu: szkoły średnie;
Etykieta tomu: Szkoły średnie; tom 11