Feliks Pirogowicz

Syn Marii i Emiliana Pirogowiczów. Feliks miał 3 siostry i 3 braci. Rodzina Pirogowiczów posiadała szlacheckie korzenie. 

Gimnazjum Męskie ukończył w Białej Podlaskiej (niegdyś Akademia Bialska, obecnie I Liceum Ogólnokształcące im. Józefa I. Kraszewskiego). Następnie został wcielony do wojska. Ukończył Szkołę Oficerską w Petersburgu. W czasie I wojny światowej walczył na różnych frontach (od Prus, aż po Karpaty), jako oficer armii rosyjskiej. Był m.in. dowódcą kompanii piechoty. Po rewolucji październikowej w 1917 r., został jako nauczyciel zdemobilizowany i powrócił do Polski. W 1918 r. zawarł związek małżeński z Marią Bajrulewicz (1902-1982) ze Studzianki, która również była nauczycielką. Oboje zamieszkali wówczas w Studziance. 

Po zakończeniu I wojny światowej przenoszą się do Łomaz, gdzie od 1 marca 1919 r. rozpoczynają pracę w miejscowej Szkole Powszechnej. Feliks Pirogowicz zostaje wówczas kierownikiem szkoły, zaś Maria nauczycielką. Funkcje kierownika szkoły sprawował do 15 lipca 1925 r., kiedy to na własną prośbę wraz z żoną przenoszą się do Studzianki. We wsi nie było jeszcze wtedy szkoły, a nauka odbywała się w prywatnych domach. Od 1 września 1930 r. Feliks Pirogowicz zostaje pierwszym kierownikiem 6-oddziałowej szkoły w Dokudowie. Oprócz niego zatrudniono jeszcze dwie nauczycieli: Marię Karwacką i Marię Pirogowicz. Obowiązki kierownika pełnił do 1935 r., po czym ponownie wraca do Studzianki. W czasie okupacji uczył miejscowe dzieci na tajnych kompletach. 

Po zakończeniu działań wojennych, wraca do pracy w szkole w Studziance, będąc nadal jej kierownikiem. Jednak po kilku latach, ze względu na zły stan zdrowia, przechodzi na emeryturę. Do ostatnich dni swego życia opiekował się mizarem, po którym oprowadzał liczne wycieczki szkolne. 

Pochowany został na Cmentarzu Parafialnym w Łomazach. Z małżeństwa z Marią Bajrulewicz miał trzech synów: Romualda (1923-1941), który zmarł na tężec w czasie okupacji; Bogumiła (1934-2009) i Emiliana Mariana (ur. 1925 r.), ucznia liceum administracyjnego w Brześciu oraz absolwenta tajnych kompletów Liceum Pedagogicznego w Leśnej Podlaskiej. W szkole tej ukończył (rok 1944-45) kurs nauczycielski. Następnie absolwent studiów prawniczych w Łodzi. Wiele starszych mieszkańców wsi Studzianka pamięta osobę Feliksa Pirogowicza. Mimo, iż nie pochodził ze Studzianki większość życia złączył z tą miejscowością. Przez ponad 40 lat działał na rzecz lokalnej społeczności, angażując się w szereg przedsięwzięć.

Sławomir Hordejuk 

Tekst pochodzi z artykułu: Sławomir Hordejuk, Feliks Pirogowicz (1894-1961). Wspomnienie w 50. rocznicę śmierci, w: Echo Studzianki, nr 2 (8) ROK 3, 7 lipca 2011, s. 8.

Bibliografia:

1. Urząd Stanu Cywilnego UG Łomazy. Akt zgonu Feliksa Pirogowicza
2. Konopacki M. „O muzułmanach polskich” [w:] „Przegląd Orientalistyczny” 1962, nr 3, s. 226.
3. Koziara E. „70-lecie szkoły w Dokudowie” [w:] „Słowo Podlasia” 2000, nr 44, s. 12.
4. Kronika szkoły w Łomazach, s. 10.
5. Relacja pisemna Bogumiła Pirogowicza (syna) z dn. 12 maja 2007 r. (w zbiorach autora)
6. Sroka J. „Opowieści z Podlasia. Pod znakiem półksiężyca (2)” [w:] „Słowo Podlasia” 1987, nr 5, s. 7.
7. Świąder J., „Tam, gdzie żyli Tatarzy Rzeczpospolitej” [w:] „Głos Pomorza” 1984, nr 209.