Henryk Baniak

Biografia

Henryk Baniak (1920 - 1974) urodził się w Odernem 10 lipca 1920 roku (na zdjęciu obok z 1928 roku pierwszy z lewej strony). Uczęszczał do szkoły powszechnej w Odernem. W okresie II wojny światowej pod wpływem starszego brata Aleksandra włączył się w akcje samoobrony Odernego. Po jednej z nich w związku z niewykryciem sprawców władze ukraińsko - niemieckie ustaliły tzw. zakładników, którzy w przypadku powtórzenia się akcji sabotażowych byli by ukarani śmiercią. Wśród nich był także Henryk. Podczas jednej z rewizji przeprowadzanych przez Niemców  w mieszkaniu rodziców Henryk ukrył się w piwnicy. Jeden z Niemców zszedł po schodach i stanął naprzeciw ukrywającego się. Spojrzeli sobie prosto w oczy i o dziwo Niemiec odwrócił się i jakby nigdy nic wyszedł spowrotem. Udało się, a przecież w krzakach porzeczek w sadzie ukryte były karabiny młodych AK-owców, pod progiem obory pistolet a w szufladzie szafki naboje.

         Po zakończeniu wojny Henryk podobnie jak jego starszy brat Aleksander rozpoczął służbę w milicji - na posterunku w Gładyszowie. W nocy z 5 na 6 lipca 1946 roku banda UPA licząca ok. 250 striłców napadła na posterunek . W walce zginął komendant Jan Krężel i zastępca Jan Salitra. Na szczęście Henryk miał w tym dniu wolne i przyszedł do domu. Nie była to ostatnia przygoda Henryka. Pewnej nocy 1946 roku bandyci spod znaku UPA wpadli do domu Baniaków. Henryk w ostatniej chwili, bez spodni, wyskoczył przez okienko na dachu i ukrył się pod rynną na daszku przybudówki pełniącej rolę sanitariatu. W mieszkaniu pozostał służbowy karabin, który jego młoda żona, Wanda z Gurbów ukryła w swoim łóżku. Jęcząc, udawała ciężko chorą i tym samym uratowała rodzinę przed tragicznymi zapewne konsekwencjami. Po wspomnianej wcześniej akcji UPA zlikwidowany został posterunek MO w Gładyszowie. Henryk podjął więc służbę  w Komendzie Powiatowej MO w Gorlicach, zamieszkując w Ropicy Dolnej (obecnie Ropica Polska).  Tam w roku 1948 na świat przyszła ich córka Ewa. Kolejne miejsce pracy Henryka to Komenda Powiatowa MO w Jaśle, w której pracował od 1949 roku do emerytury.  Tam też w roku 1952 urodził się syn Henryka i Wandy – Tadeusz. Henryk w okresie służby w szeregach MO wykazywał się dużym zaangażowaniem w rzetelne wykonywanie obowiązków, ogromną empatią, która zjednywała mu nie tylko przychylność przełożonych ale przede wszystkim współpracowników i przyjaciół a także lokalnego społeczeństwa. Wyrazem tego było szereg nagród i odznaczeń resortowych w tym  także państwowych. Już 20 lipca 1949 roku postanowieniem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej odznaczony został Brązowym Krzyżem Zasługi a 15 lat później 22 lipca 1964 Uchwałą Rady Państwa Złotym Krzyżem Zasługi. Za działalność społeczną na rzecz środowiska Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie, uchwałą nr 213/68 nadało mu odznakę Zasłużony Dla Województwa Rzeszowskiego.  Najważniejszym i najwyższym odznaczeniem był  Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski  (Polonia Restituta) nadany Henrykowi Uchwałą Rady Państwa z dnia 12 lipca 1969 r.

Po przejściu do służby w KP MO w Jaśle i ukończeniu systemem wieczorowym nauki w Liceum Ogólnokształcącym im. Króla Stanisława Leszczyńskiego uzyskiwał awanse na kolejne stopnie oficerskie; podporucznika i porucznika. Pełnił funkcję kwatermistrza. W roku 1972 odszedł na zasłużoną emeryturę a niestety już w grudniu następnego roku zachorował. Nieuleczalna choroba błyskawicznie opanowała organizm i doprowadziła do śmierci. Henryk zmarł 16 czerwca 1974 roku i został pochowany na starym cmentarzu w Jaśle. W uroczystości uczestniczyli licznie zgromadzeni współpracownicy i przyjaciele ale przede wszystkim rodzina.  Jego żona Wanda zmarła 26 czerwca 2011 roku i spoczęła obok męża.

Zdjęcie wykonane w Odernem za domem rodzinnym Baniaków.  Nazwiska i imiona dzieci, których podpisy znajdują się na karcie szkoły powszechnej w Odernem pogrubiłem:

Na dole moi dziadkowie Magdalena i Wincenty Baniak z najmłodszą córką Janiną.

Stoją od lewej: Henryk Baniak,   Antoni Baniak, starsza siostra babci Magdaleny Petronela i jej córka, Aleksander Baniak, Zofia Baniak i Jadwiga Baniak.

Adam Baniak

Lekcja online na temat historii Beskidu Niskiego: